Κριτική - Άποψη από την Χ. Κουρουπάκη για το βιβλίο " Το Μαύρο Νυφικό" της Ειρήνης Μαλάμου

 

Δυο ιστορίες σε διαφορετικούς χρόνους εκτυλίσσονται στο μυθιστόρημα της Ειρήνης Μαλάμου «Το Μαύρο Νυφικό».

  Παρελθόν και παρόν συμπορεύονται χέρι χέρι ξεδιπλώνοντας έτσι δύο ιστορίες αλληλένδετες, την ιστορία της γιαγιάς Αγγελικής που μεγαλώνει στη Σκόπελο, λίγο πριν το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και της συνονόματης εγγονής της  στην Αθήνα του σήμερα.  Οι ιστορίες εκτυλίσσονται η μία μέσα στην άλλη ξεκλειδώνοντας το άγνωστο παρελθόν της γιαγιάς, μέσα από γρίφους και άγνωστα μονοπάτια στα οποία θα περιπλανηθεί η εγγονή προκειμένου να λύσει το κουβάρι του μυστηρίου.  Η αινιγματική και τολμηρή ζωή της γιαγιάς σε μία εποχή δύσκολη αφήνει ανεξίτηλο το σημάδι της σε όσους την γνώρισαν.

  Οι δύο κεντρικές ηρωίδες του βιβλίου, τόσο διαφορετικές και συνάμα τόσο ίδιες, με την εγγονή να πατά στα χνάρια της γιαγιάς, παλεύοντας να σταθεί στη ζωή και να ακολουθήσει τα όνειρά της, αψηφώντας τα σχέδια της οικογένειάς της και τη γιαγιά να γίνεται ο φάρος που θα την οδηγήσει σε αυτά.  Ο κοινός στόχος του αληθινού ζωοδότη έρωτα, αυτού που παραμένει αναλλοίωτος στο πέρασμα του χρόνου, θα φέρει την εγγονή προ των πυλών, εκεί που θα ανακαλύψει τον αληθινό της εαυτό με τα δικά του όνειρα…

Η Ειρήνη Μαλάμου υφαίνει ένα λεπτοδουλεμένο υφαντό γεμάτο με τις ζωές και τους χαρακτήρες της ιστορίας της, σε ένα πολυπρόσωπο μυθιστόρημα με άρτια σκιαγράφηση των χαρακτήρων και γλαφυρές περιγραφές του όμορφου νησιού της Σκοπέλου, που ζει και αναπνέει μέσω της γραφής της.

  Μυρωδιές από την εξοχή, τα δέντρα, τα αγριολούλουδα, τη θάλασσα, τις πηγές, τα καλντερίμια, τα σπίτια, τα κτήματα, τις πεζούλες των σπιτιών, κατακλύζουν τον αναγνώστη με εικόνες και αισθήσεις. Σκηνές με έντονη ντοπιολαλιά και παραδοσιακές φορεσιές σε ένα νησί που κρατά ζωντανές τις μνήμες και αναλλοίωτες τις παραδόσεις, αναβλύζουν ζωντανές μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, παρασύροντας τον αναγνώστη στο παρελθόν.  Ήθη και έθιμα που περνούν από γενιά σε γενιά, ο γάμος και η προικοδότηση της νύφης περνάει από τη συγγραφέα στον αναγνώστη μέσα από ζωντανές περιγραφές, κάνοντας μας κοινωνούς στον τρόπο ζωής μιας άλλης εποχής.  Σε μία εποχή που η αγάπη αποφασίζεται από τους γονείς, με τον ρόλο της γυναίκας που λαχταρά να ζήσει τη ζωή ολόκληρη και όχι το κομμάτι που της προσφέρουν, να  θεωρείται τολμηρός και ανάρμοστος, η γιαγιά Αγγελική τολμά να ζήσει το όνειρο του αληθινού έρωτα.

Ως πρότυπο γυναίκας που λαχταρά να ζήσει όσα θέλει από τη ζωή, σε μια εποχή που η θέση της γυναίκας είναι περιορισμένη, τολμά να παντρευτεί τον άντρα που ερωτεύτηκε, συμπορεύεται στη ζωή ως ίση μαζί του, πονάει και λαβώνεται από τις αδικίες και τον θάνατο, πληγώνεται από τη μοίρα, όμως συνεχίζει να παλεύει, συνεχίζει να ζει.

Με γραφή τόσο λυρική όσο και γλαφυρή, η συγγραφέας μέσα από ένα κείμενο με πλούσιο λεξιλόγιο γεμάτο ντοπιολαλιά και άρτια λογοτεχνική χροιά, καταφέρνει να μας μαγνητίσει σε ένα ταξίδι γεμάτο μυρωδιά άλλης εποχής.

…«Το νυφικό μας ήταν μαύρο γιατί τον άντρα μας τον κλαίγαμε την ημέρα που τον στεφανωνόμασταν.  Αν δεν τον έπαιρνε ο πόλεμος, τον έπαιρνε η θάλασσα»…

Ένα μυθιστόρημα, με συγκλονιστική πλοκή και ανατροπές που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη  μέχρι το τέλος.  Μία ιστορία ύμνος στη ζωή, την ισχυρή θέληση για αγάπη, για έναν έρωτα δυνατό πιο πέρα και από την αιωνιότητα, ένας ύμνος στη φιλία και τη δικαιοσύνη. 

Η Ειρήνη Μαλάμου με το πρώτο της βιβλίο καταφέρνει να μαγέψει, προσφέροντας συγκίνηση και δυνατό συναίσθημα μέσα από μία μοναδικά πλούσια λογοτεχνική απόδοση, που σε κάνει να ανυπομονείς να ταξιδέψεις στην επόμενη ιστορία της.