Κριτική - Άποψη από Χ. Κουρουπάκη για το βιβλίο "Ζωή στη στάχτη - Μέρες και νύχτες Τραπεζούντας" του Μερκούριου Αυτζή

 

Με το βιβλίο «Ζωή στη στάχτη- Μέρες και νύχτες Τραπεζούντας» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, ο συγγραφέας Μερκούριος Αυτζής μας ξεναγεί στα μονοπάτια μιας χαμένης πατρίδας. 

 Μέσα από τις σελίδες ενός  δυνατού, δραματικού μυθιστορήματος που θα κάνει κάθε Έλληνα να δακρύσει, ξετυλίγεται η πορεία των Ελλήνων του Πόντου. Το συγκλονιστικό μυθιστόρημα αποτελεί μια ιστορική καταγραφή των γεγονότων που έζησαν οι άνθρωποι του Πόντου, βασισμένο σε μια αληθινή μαρτυρία.

Στο κάδρο της ιστορίας η οικογένεια του Ευγένιου Μικρόπουλου και όλα τα δραματικά γεγονότα που έζησαν και σημάδεψαν τα μέλη της.

Μια ζωή που γίνηκε στάχτη, μαζί με την λατρεμένη πατρίδα που χάθηκε, αφηγείται η υπέργηρη Χρυσαυγή στην συνονόματη εγγονή της.  Όσα βίωσαν χιλιάδες άνθρωποι μέσα από τα μάτια της γιαγιάς, ζωντανεύουν με τον λόγο της, σαν μια ιστορική παρακαταθήκη που πρέπει να παραδοθεί στην επόμενη γενιά ζωντανή, ατόφια.  Μια "ζωντανή διαθήκη" για την εγγονή της, λίγο πριν φύγει από τη ζωή.

Συγκίνηση και πόνος για τον ξεριζωμό χιλιάδων ανθρώπων και τη γενοκτονία ενός ολόκληρου λαού, ξεπηδούν μέσα από τραγικά γεγονότα, καλώντας τον αναγνώστη να βουτήξει στις μαύρες σελίδες της ιστορίας και να μάθει... να νοιώσει, να αφουγκραστεί ένα κόσμο που δεν ζει πια, έναν κόσμο που η ζωή τον εγκατέλειψε, έναν λαό που εξορίστηκε, αφού πρώτα τον ξεκλήρισαν, μέσα από μία διαδρομή τραγική.  Όλα αυτά τα αποτρόπαια γεγονότα που συγκλόνισαν συνέβησαν στον Πόντο... με τη Γενοκτονία τους συνεχόμενη…

…« Όλοι έχουν δικαίωμα να μάθουν τι έγινε εκεί και όπου αλλού είναι Πόντος! Η μνήμη ζητάει δικαίωση. Η Γενοκτονία μας δεν ήταν απλώς ένα Άουσβιτς. Ήταν Άουσβιτς εν ροή. Και αλίμονο σ’ αυτόν που δεν γνωρίζει ή ξεχάσει! Θα βρει την ιστορία μπροστά του…»..

Όλες οι λεπτομέρειες είναι άκρως ανατριχιαστικές. Αυτό που επιδιώκουν οι Πόντιοι είναι να υπερασπιστούν και να διατηρήσουν την πατρική περιουσία, τη γη που μεγάλωσαν και αγαπούν, χωρίς να διαβάζουν όμως σωστά τα σημάδια των καιρών, που τους καλούν σε φυγή.

Μέσα από την λυρική πένα του Μερκούριου Αυτζή, αποτυπώνεται ανάγλυφα ένα πολύχρωμο ψηφιδωτό ανθρώπων με μυρωδιές και αρώματα μιας άλλης εποχής, αλλά και πόνος βουτηγμένος στο αίμα.

 Σκηνές από την ειρηνική ζωή στη μαγευτική πόλη του Πόντου, όπως τα σουαρέ της καλής κοινωνίας της Τραπεζούντας, η φοίτηση στο περίφημο Φροντιστήριο και η ενθρόνιση του Μητροπολίτη Χρύσανθου, θα επισκιάσουν  εικόνες  πολέμου, την  επιδημία πανώλης, την χολέρα του 1910, τα επεισόδια με τους Αρμενίους το 1906, το κίνημα των Νεότουρκων, τα αμελέ ταμπουρού, οι διώξεις του 1914 και το ξέσπασμα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.

Η ιστορική αλήθεια παρουσιάζεται μέσα από το έργο του συγγραφέα, μετά από τεκμηριωμένη έρευνα.  Τα γεγονότα, τα αίτια, τα σχέδια εις βάρος ενός λαού,  όλα ξεδιπλώνονται με μαεστρία μέσα από την καθημερινότητα των χαρακτήρων του βιβλίου.

Ο Μερκούριος Αυτζής με έντονες περιγραφές ζωντανεύει το δράμα του ποντιακού ελληνισμού σε όλες τις διαστάσεις του, μέσα από τις σελίδες ενός υπέροχου ιστορικού μυθιστορήματος. Η Τραπεζούντα όντας μια πολυεθνική κοινωνία εύρωστη οικονομικά και πολιτισμικά, βυθίζεται στη βία, το αίμα και την καταστροφή εξαιτίας του τυφλού φανατισμού ορισμένων μουσουλμάνων, οι οποίοι υποκινήθηκαν από τα οικονομικά συμφέροντα των Γερμανών.

Ο συγγραφέας με την δύναμη της πένας του, παρασύρει τον αναγνώστη στα γεμάτα  μυστήριο και πλοκή μονοπάτια της ιστορίας.  Τον οδηγεί εκεί που με βάναυσο τρόπο η πατρίδα χάθηκε...κι όμως...