Κριτική - Άποψη από Εύα Μηλιά Κουτσούμπα για το βιβλίο "Ο πότης" του Hans Fallada

Ο Πότης είναι ένα βιβλίο που, μπορεί να σημαδέψει την εξέλιξη των σκέψεων και πράξεων του αναγνώστη.

Είναι από εκείνα τα βιβλία που,  η κάθε λέξη γίνεται ανεξίτηλο κομμάτι στην ψυχή σου.

Μέσα σε λέξεις, σε φράσεις, σε συναισθήματα,  νιώθεις όλο τον ανθρώπινο πόνο και την ωδίνη που, προκαλεί η πτώση και ο ψυχολογικός  κλονισμός. Όλα αυτά που, δημιουργούνται από την εξάρτηση στις ουσίες και στην εξουσία..!

Ο Πότης είναι ένα βιβλίο που, θα μπορούσε κάλλιστα να σταθεί και ως ένα φιλοσοφικό - βιβλίο αυτοβελτιωσης- ψυχολογικό,  και να βοηθήσει ανθρώπους που, είναι εξαρτημένοι μα και όσους κατάφεραν να απεξαρτηθούν από ουσίες και από τους ίδιους τους δαίμονες τους.

Το εντυπωσιακό σ' αυτό το βιβλίο είναι ο τρόπος γραφής. Πέρα από τη σαγηνευτική λυρικότητα αλλάζει σύμφωνα με τις αναγκαιότητες του ήρωα.

Κορυφώνεται στα σημεία που,  ο ήρωας γίνεται υποχείριο του πάθους του, ενώ ο συγγραφέας έχει το ταλέντο να "δαμάζει" τις λέξεις συνταιριάζοντας την σύμφωνα με τις συνθήκες διαβίωσης του.

Κατά την ανάγνωση του βιβλίου θαύμασα τον τρόπο που, ο συγγραφέας εξέλιξε τον ήρωα του μέσα στο βιβλίο.

Σε κάθε μετάβαση της ζωής του άλλαζε και ο άνθρωπος πίσω από τον ήρωα.

Η κοινωνική ζωή του και οι τρόποι του και η αλλαγή στη κατάρρευση του κοινωνικού του στάτους καταλήγοντας στη φυλακή και αργότερα στο άσυλο.

Οι καταστάσεις που, έφεραν τη φθορά στην διαχείριση των πράξεών και των σκέψεων του, που ο συγγραφέας με  δεξιοτεχνία φέρνει στην επιφάνεια και μας κάνει να αναλογιστούμε πόσο εύθραυστος μπορεί να γίνει ο ψυχισμός έχοντας να κερδίσουμε μια μάχη με τα ολέθρια πάθη μας.

Γοητευτικά ενδιαφέρον για εμένα στο βιβλίο αυτό είναι ο τρόπος που, παρουσιάζεται η σχέση του ανθρώπου με τον αλκοολισμό.

Σαν αναγνώστρια ή ακόμη και σαν θεατής ίσως σε κάποιο άλλο βιβλίο να το έβλεπα με αποτροπιασμό όμως σε αυτό το βιβλίο, αισθάνομαι ότι είναι κάτι παραπάνω από μια σχέση εξάρτησης. Αισθάνομαι σαν να βιώνω και εγώ αυτόν τον ερωτισμό του "θύματος" που ερωτεύτηκε " το πεντάμορφο τέρας". 

Αυτός ο δεσμός ανάμεσα στον άντρα και στο αλκοόλ είναι κάτι παραπάνω. Κάτι πιο ουσιαστικό. Κάτι πιο βαθύ. 

" Τι ωραίο πράγμα και αυτή η μέθη. Να αφήνεις να σε παίρνει το ρεύμα της λησμονιάς, να βυθίζεσαι στο λυκόφως, και πιο βαθιά ακόμα, σε ένα σκοτάδι βαθύ, χωρίς συναισθήματα - αποτυχίες, τύψεις, όλα ξεμακραίνουν...

Χαιρετώ τη βασίλισσα του οινοπνεύματος,  χαιρετώ εσένα, πού αναπαυτικά στα γυμνά σου στήθη κι ανάσανα τη μυρωδιά των μαλλιών και της σάρκας σου."

Διαβάζοντας αυτά τα αποσπάσματα ένιωθα σαν θεατής σε έναν απαγορευμένο έρωτα , που θα ήθελα να ζήσω λίγο από την αύρα του. Να γευτώ το απαγορευμένο και να βιώσω έστω και για λίγο αυτό τον μικρό ερωτικό θάνατο.

" Αναφέρομαι στους συντρόφους, στους συντρόφους μου στη δυστυχία, που προβάλλουν δειλά απ' το μισοσκόταδο, προχωρούν σκυφτοί, στηριγμένοι στον τοίχο, τα ξεθωριασμένα κουρέλια τους, κάθεται σε ένα πάγκο ή περπατούν στο μονοπατάκι σέρνοντας τα πόδια τους, αλλά γυμνά, αλλά με ξύλινα τσόκαρα.

Πώς ξεγυμνώνει το άπλετο φως του ήλιου αυτά τα πρόσωπα, αυτά τα θλιβερά απομεινάρια αναμνήσεων χαμένων σε σκοτάδι απόλυτο. Τι πόνος και πένθος και κτηνωδία και απόγνωση και τρέλα! Κλείνω τα μάτια και τους βλέπω πάλι που στέκονται εκεί - κάθονται, σέρνονται, εκατοντάδες φορές τους είδα έτσι και ακόμα χιλιάδες μπορεί να τους δω στο μέλλον."

Οι περιγραφές, των σκηνών στη φυλακή και στο άσυλο μέσα από τη δυστυχία, που βγάζουν, βλέπεις και μια λαμπερή πυγολαμπίδα ευτυχίας.

Γνωρίζουν ότι όλα για αυτούς παραμένουν ίδια και όμως αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι γίνονται μικρά, καθημερινά μαθήματα ζωής για εκείνους και για εμάς, που τα έχουμε όλα.

Παρατηρείς μια μικρή κοινωνία κλεισμένη στο δικό της κόσμο να ζει μέσα σε αντίξοες συνθήκες και όμως, να μην το βάζει κάτω.

Να προσπαθεί να ζωγραφίζει τον ήλιο μέσα στα σκοτάδια.

Το χιούμορ και ο σαρκασμός, που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για, να περιγράψει τα διαφορετικά επίπεδα ζωής από τον καλό κόσμο στις κατώτερες κλίμακες επιβίωσης, μοιάζουν με ένα τραγούδι πού γίνεται πάθος.

Ο αναγνώστης νιώθει ότι είναι εγκλωβισμένος σαν άλλος "τοξικομανής" στη σαγήνη της γραφής και των περιγραφών του συγγραφέα.

Από τη στιγμή, που μπαίνεις σε αυτό τον κόσμο, είναι αδύνατο να απεξαρτηθείς.

Είναι αδύνατο να μη ζητήσεις λίγο ακόμα από κείνο το ποτό, που δεν ήταν δικό σου.

Να μη θελήσεις να γευτείς και εσύ εκείνο το σαράκι, που τρώει τις ψυχές των άλλων.

Να μην θελήσεις να γίνουν στιγμές τους στιγμές σου.

Τελικά η γραφή είναι εκείνη, που στα βιβλία κάνει τα αδύνατα, δυνατά.

Η γραφή και και ο τρόπος που θα παρουσιαστεί ένα βιβλίο στον αναγνώστη είναι το κίνητρο για , να δώσει το πάτημα στον αναγνώστη να γίνει έρμαιο στα " χέρια" του συγγραφέα.

Να γίνει το θύμα του ήρωα.

Να αφεθεί στα χέρια τους για να νιώσει λίγο η πολύ τα σκοτάδια ή το φως που ο συγγραφέας ντύνει το βιβλίο και τον ήρωα του.

Νιώθω ευγνωμοσύνη, που έπεσε στα χέρια μου αυτό το βιβλίο.

Νιώθω ευγνωμοσύνη, που έστω και αργά γνώρισα το Fallada.

Και ήταν στιγμές, που ήθελα να αφουγκραστώ τη σιωπή για να κολυμπήσω πιο βαθιά στον θόρυβο των λέξεων, της ιστορίας αυτό του μικρού αριστουργήματος.

Άλλωστε και οι αναγνώστες σε κάποια στάδια της ζωής τους μπορεί να ζήσουν το θαύμα μέσα από την τέχνη της λογοτεχνίας.

Ο Fallada για μένα ήταν η αρχή μα όχι το τέλος.